Rituelen zijn handelingen die op een bewust gekozen moment uitgevoerd worden, om stil te staan bij belangrijke momenten in het leven. Ze worden ook wel ceremonie, gebruik, traditie of plechtigheid genoemd. Rituelen helpen ons om een verandering door te maken: van oud naar nieuw; van kind naar volwassenen etc. Maar nemen we in organisaties wel voldoende tijd en ruimte om stil te staan bij impactvolle gebeurtenissen? In een zakelijke omgeving zijn wij ons er vaak minder bewust van. De rituelen zijn er echter wel. Denk maar eens aan hoe verjaardagen of jubilea op de werkvloer worden gevierd. Er zijn een publieke organisaties waar je bij de start een officiële eed aflegt of waar de bevordering naar een hogere rang een speciaal moment is. Maar denk ook eens aan de wekelijkse vrijdagmiddagborrel. Champagne bij het binnenhalen van een grote klant. De tafelverdeling in de kantine. Bitterballen en alcoholvrij bier bij een pensionering. Pizzasessies tijdens het overwerken.
Virtuele teamrituelen
We leven en werken op dit moment een nieuwe realiteit: thuis. Die uitdaging gaat samen met het missen van het sociale ‘warme’ contact dat wij als mensen nodig hebben. Jij kunt samen met je team nieuwe digitale rituelen bedenken die jullie zullen versterken en die ervoor kunnen zorgen dat het sociale contact weer toeneemt.
Een paar voorbeelden:
- Plan wekelijks een team check-in om te zorgen dat alle collega’s inhoudelijk betrokken zijn. Dit is tegelijkertijd een mooi moment om te vragen hoe het met iedereen gaat (hoe was het weekend?).
- Begin de dag als een digitaal kantoor waar iedereen in en uit kan, start door een paar nummers van gezamenlijke playlist af te spelen om de dag vol energie te starten.
- Plan een digitaal koffiemoment waar je collega’s onder het genot van koffie kunnen bijkletsen.
- Organiseer een virtuele lunchpauze zodat collega’s samen kunnen lunchen.
- Vier een verjaardag of jubileum door de eregast wat later de virtuele meeting te laten betreden, zodat iedereen “happy birthday” kan zingen als hij of zij binnenkomt. Ook kun je bijpassende MS Teams achtergronden maken of samen een ‘felicitatiebombardement’ via de app versturen.
- Zorg voor een warm welkom voor nieuwe collega’s door een leuk voorbereidingspakket vol met informatie over de organisatie, het team en de functie. En daar hoort natuurlijk ook een welkomstcadeau of -boeket bij.
- Stuur collega’s een persoonlijk kaartje of een grappig pakketje in een bepaald thema.
- Besteed bij het vertrek van collega’s aandacht aan een persoonlijk afscheidscadeau. Alle collega’s kunnen vanuit huis iets aanleveren voor bijvoorbeeld een boekje met tips voor lekkere recepten, cocktails, musea, wandelingen in Nederland etc. Net wat bij de vertrekker past.
- Koppel collega’s aan elkaar die elkaar buddy’s worden voor een paar weken.
- Regel een online teambuildingsdag of een online viering van belangrijke feestdagen.
- Complimenteer succes met behulp van een online-feestje of het thuissturen van een vrolijk pakket.
- Maak allemaal aan het einde van de dag een selfie en een kort berichtje over welke resultaten je bereikt hebt, en deel dit in de gezamenlijke appgroep. Deze foto’s maken een prachtige wall of fame.
- Organiseer een vrijdagmiddagborrel met een online spelletje zoals een pubquiz, pictionary of hints .
Andere voorbeelden van belangrijke mijlpalen die een ritueel verdienen zijn: een nieuwe leidinggevende, een reorganisatie of fusie tussen organisaties of teams, bedrijfsbeëindiging, een nieuwe strategische koers, succes of goede organisatieresultaten, promotie, een huwelijk, scheiding, geboorte kind of overlijden en pensionering of afscheid.
Is het zweverig?
Rituelen zijn geen religie en het is niet zweverig. Wel is het iets wat wij mensen over de hele wereld al heel lang inzetten. Rituelen zijn nu eenmaal handige manieren om ruimte te geven aan of om te gaan met emoties, grote veranderingen of belangrijke momenten. Je kunt rituelen inzetten voor het vieren bijvoorbeeld bij feestelijke momenten of succes, het verwerken van verandering of verdriet of het verbinden ten behoeve van bijvoorbeeld teambuilding
Wat levert het op?
Rituelen maken van het alledaagse iets bijzonders. Ze maken zichtbaar en voelbaar wat anders voorbijschiet in de waan van de dag. Rituelen zorgen dat we het buitengewone van het gewone kunnen onderscheiden. Ze helpen om van een groep individuen een collectief te maken, het liefst geïnspireerd door de waarden van de organisatie. Op een bewuste en impactvolle manier aan de slag gaan met rituelen kan zorgen voor:
• Meer onderlinge verbondenheid en groepsgevoel;
• Het duidelijk markeren van overgangen en het versnellen van verandering;
• Het geven van betekenis en richting aan de organisatievisie;
• Het bieden van ruimte voor emoties;
• Het versterken van belangrijke gebeurtenissen.
Hoe ontwerp je een ritueel?
De volgende vragen kunnen je helpen bij het ontwerpen van een nieuw online ritueel:
- Wat
wil je vieren, herdenken of in een ritueel uitdrukken? Waarvoor wil jij een ritueel bedenken? Met deze stap krijg je inzicht in de aanleiding voor het ritueel.
- Waarom
wil je dit? In de tweede stap ontdek je de achterliggende behoefte. Wat is het doel van het ritueel? Wat wil je met het ritueel bereiken? Welke beweging wil je creëren? Welke emotie wil je dat het ritueel verwerkt, versterkt of oproept?
- Voor wie
is dit ritueel? In de derde stap identificeer je welke mensen centraal staan in het ritueel. En wie wil je een rol geven in het ritueel?
- Wanneer? Op welk moment wil je het ritueel laten plaatsvinden?
- Hoe? In deze laatste stap werk je de rituele vorm uit met symboliek, objecten of specifieke handelingen. Hoe kun je het praktisch uitvoeren? Denk hierbij bijvoorbeeld aan de uitnodiging, de aankleding, eten en drinken, muziek etc. Wees creatief!