Sociale innovatie
Als je denkt aan innovatie, dan denk je waarschijnlijk vooral aan technologische innovatie. Een gemiste kans want de menselijke kant van innovatie is net zo impactvol. Die kant noemen we sociale innovatie. Bij uitstek een thema voor vernieuwers, veranderaars, dwarskijkers en innovators! Bij studio stapelgoed zijn we gek op sociale innovatie. Het staat wat ons betreft voor vernieuwing, creativiteit en slim organiseren!
Jaarlijks wordt door de Erasmus Universiteit het innovatieklimaat in Nederland in kaart gebracht met behulp van de Concurrentie- en Innovatiemonitor. Deze monitor geeft een overzicht van de inspanningen op het gebied van innovatie en de opbrengsten daarvan. Uit deze Innovatiemonitor blijkt dat het innovatiesucces in Nederland voor een kwart uit technologische innovaties bestaat en voor driekwart uit sociale innovaties.
Wanneer is iets innovatief?
Innoveren betekent letterlijk vernieuwen. Maar ‘iets nieuws’ bedenken is niet per definitie innovatief. Het is pas een innovatie wanneer een idee succesvol is en ons werk of gedrag daadwerkelijk beïnvloedt. Bij vernieuwen draait het om het doorbreken van bestaande patronen en het creëren van nieuwe patronen. De innovatie zit dan in de nieuwe wijze van samenwerken tussen actoren, expertises of hulpmiddelen. Innovatie ontstaat daar waar mensen durven dromen over de toekomst.
Sociale innovatie: andere manieren van denken én van doen
Sociale innovatie is een relatief nieuw begrip. Er is niet echt een eenduidige definitie. Het komt meestal neer op slimmer en flexibeler organiseren. In een artikel in het Tijdschrift voor HRM (2019) maken Henk Volberda, Justin Jansen, Michiel Tempelaar en Kevin Heij het concreter: “Sociale innovatie is het ontwikkelen van nieuwe managementvaardigheden (dynamisch managen), het hanteren van flexibele organisatieprincipes (flexibel organiseren) en het realiseren van hoogwaardige arbeidsvormen (slimmer werken) om het concurrentievermogen en de productiviteit te verhogen.”
Sociale innovatie in organisaties gaat dus over het ontwikkelen van nieuwe strategieën, concepten en ideeën. Gericht op zo optimaal mogelijke prestaties, het versterken van het adaptief vermogen van de organisatie en dat in een prettig werkklimaat. Door het potentieel - de kennis, vaardigheden, inzetbaarheid, creativiteit van medewerkers - maximaal te ontwikkelen en te benutten.
Hoe herken je sociale innovatie op de werkvloer?
Organisaties die zich bezighouden met sociale innovatie hebben een aantal gemeenschappelijke kenmerken. Er is sprake van sociale innovatie op de werkvloer als:
- De organisatie optimaal gebruik maakt van de aanwezige kennis en kunde door (horizontale) teams te vormen van mensen met verschillende expertises en talenten. Medewerkers worden ingezet daar waar ze goed in zijn. Dit beïnvloedt de bevlogenheid en betrokkenheid onder medewerkers vaak positief.
- Er samen met medewerkers naar oplossingen wordt gezocht die de prestaties verbeteren. De verantwoordelijkheid ligt meer bij de medewerkers zelf en leidinggevenden vervullen een coachende rol. Soms wordt er zelfs gesproken over ‘zelfsturende teams’. Het vertrouwen tussen leidinggevende en medewerkers groeit doordat ze beter in gesprek zijn over de toekomst van de organisatie.
- Er meer en slimmer wordt samengewerkt met externe partijen aan vaak hardnekkige of ‘wicked’ problemen.
Praktische tips om sociale innovatie te stimuleren?
Om sociale innovatie zoveel mogelijk een kans te geven in jouw organisatie, is het belangrijk om een aantal zaken te organiseren. Het is een flinke lijst maar vergeet niet: denk groot, begin klein!
- Creëer een innovatiecultuur waarin iedere medewerker wordt uitgedaagd om met vernieuwing aan de slag te gaan. Een cultuur waarin wordt aangemoedigd én beloond om te experimenteren, te ervaren en nieuwe uitdagingen aan te gaan. Sociale innovatie betekent nu eenmaal uit je comfortzone stappen. Je moet kaders durven loslaten en kansen pakken. Dat vraagt om ondernemerschap, creativiteit, lerend vermogen, lef, kritisch durven kijken, nieuwsgierigheid en openstaan voor andere ideeën.
- Om het innovatief vermogen van de organisatie te kunnen vergroten, is het cruciaal dat er collectieve bereidheid is om sneller, efficiënter en consistenter te leren van ‘fouten’. Als je elk experiment, geslaagd of niet, beschouwt als een succes, versterk je daarmee de innovatiekracht van de medewerkers.
- Innoveren vraagt investeringen op het vlak van geld en tijd. Helemaal als je bedenkt dat innoveren nu eenmaal gepaard gaat met experimenten die kunnen mislukken.
- Zorg dat er allerlei mogelijkheden zijn voor medewerkers om hun ideeën aan te dragen. Denk daarbij aan professionele vormen van medezeggenschap, denktanks, participatietrajecten of een (digitaal) platform voor het verzamelen, evalueren en selecteren van de beste ideeën.
- Kies niet voor één innovatiemanager. Dat resulteert erin dat de rest van de organisatie zich niet verantwoordelijk voelt. Sociale innovatie gaat juist over het betrekken van medewerkers. Vraag mensen van allerlei afdelingen, niveaus en achtergronden om mee te denken over hoe zaken slimmer of efficiënter kunnen. Door goed naar hen te luisteren zal de wendbaarheid van de organisatie toenemen.
- Delegeer waar mogelijk en beleg verantwoordelijkheden zo laag mogelijk. Doe een beroep op de zelfstandigheid en het ondernemerschap van medewerkers om zelf patronen te doorbreken. Laten multidisciplinaire teams ontstaan waar collega’s vanuit hun specialisme bijdragen aan vernieuwing.
- Sociale innovatie vraagt om een stijl van leidinggeven en organiseren met meer ruimte voor initiatieven, experimenten, anders kijken en leren. Faciliterend leiderschap. Het is de kunst om mensen die goede ideeën hebben te steunen, oftewel zorg dat je de goede ideeën kunt herkennen en help bij het uitwerken daarvan. Deze vorm van leiderschap draait om het managen van het potentieel, op basis van vertrouwen. Om sociale innovatie succesvol in te zetten is goede communicatie naar medewerkers toe essentieel.
- Sociale innovatie gedijt het beste in een krachtig en stimulerend ecosysteem waar ruimte is voor vernieuwing. Een ecosysteem is een soort infrastructuur die de samenwerking tussen alle partijen betrokken bij een vraagstuk vergemakkelijkt en faciliteert. Onderlinge relaties en netwerken zorgen voor snelle verspreiding van kennis en innovaties. Een ecosysteem kan partijen stimuleren om te doen wat nodig is om te komen tot de gewenste vernieuwing, maar kan dit ook tegenwerken. Zo is binnen een behoudende context minder ruimte voor sociale innovatie dan binnen een vooruitstrevende context waarin het experiment juist gestimuleerd wordt.
- Organiseer slimmere manieren van samenwerken zoals 'broedplaatsen' waarin medewerkers van verschillende organisaties elkaar kunnen treffen en over organisatiegrenzen heen producten of diensten ontwikkelen. De samenwerking in dit soort open netwerken is gericht op het oplossen van een vraagstuk, is niet-hiërarchisch en verbindend.
Altijd als eerste op hoogte zijn de nieuwste stapelgoed blogs? Klik hier om ons te volgen op LinkedIn
Stel je eens voor: een vergaderruimte boordevol met mensen van alle rangen en standen binnen de organisatie. Elk met hun eigen unieke persoonlijkheid. Als facilitator staan wij vaak voor dit soort groepen, met een waar circus aan persoonlijkheden. Bij studio stapelgoed proberen we tijdens een sessie om al die stukjes samen te brengen tot een geheel. Van sprankelende extraverten tot bedachtzame introverten, van degenen die met open armen elke uitdaging aangaan tot degenen die liever op de achtergrond blijven. Het is voor ons als een kleurrijk mozaïek waarbij elke deelnemer een uniek stukje vormt. Dit maakt iedere bijeenkomst een avontuur op zich.
Future search is een door Marvin Weisbord en Sandra Janoff ontwikkelde large scale intervention om met een grote groep mensen in enkele dagen tot een toekomstvisie en een bijbehorend actieplan te komen. Daarbij worden creatieve methoden gebruikt om de deelnemers te stimuleren om bekende denkpatronen en dominante aannames los te laten en 'met nieuwe ogen' naar mogelijkheden te zoeken. In de blog leggen we je uit hoe future search nu precies werkt.
Bij studio stapelgoed zijn we altijd op zoek naar leuke vergaderlocaties. Noord-Holland biedt wat ons betreft een schat aan inspirerende ruimtes. We nemen je daarom in dit blog mee op een reis langs pittoreske steden en schilderachtige kustplaatsen, naar onconventionele vergaderplekken die jouw bijeenkomst onvergetelijk zullen maken.
In de wereld van idee-ontwikkeling heeft de methode van het "roasten" zich bewezen als een krachtige turbo-booster, waarmee je plannen in slechts 2 uur tijd aanzienlijk verder brengt. Deze aanpak, gericht op het leren van kritiek, het ontwikkelen van oplossingen en het vergroten van verbinding en draagvlak. Roasten is eigenlijk grappig kritiek leveren op iemand, vaak met een humoristische twist. Het doel is niet om iemand echt te kwetsen, maar eerder om lichtvoetig plagerig te zijn. Het draait om slimme opmerkingen en een speelse houding, maar het is belangrijk om grenzen te respecteren en niet te ver te gaan. In dit blog leggen we uit hoe je het roasten kunt toepassen tijdens een bijeenkomst.
Het moment van het voorstelrondje, een labyrint van nieuwe namen en gezichten. Hoe vaak heb je niet geprobeerd ze te onthouden, om ze slechts een paar seconden later kwijt te zijn? Het is een uitdaging die velen van ons kennen. Maar vrees niet, bij studio stapelgoed zijn we er ingedoken en hebben een stapel handige trucs ontdekt om voortaan de namen makkelijker te onthouden.
Het is niet altijd eenvoudig om met een groep deelnemers snel én democratisch een beslissing te nemen, laat staan om iedereen tevreden te laten zijn met de uitkomst. Toch wil je zoveel mogelijk draagvlak voor de uitkomst, want dat helpt bij het vervolg. Wij zetten hiervoor geregeld dot voting in.
In dit blog delen we weer een stapel creatieve werkvormen om de check-in tijdens jouw bijeenkomsten of vergaderingen te verlevendigen. Want wij geloven dat deze eenvoudige en effectieve activiteiten een positieve impact kunnen hebben op de sfeer tijdens sessies.
Bij studio stapelgoed geloven we sterk in het bevorderen van een positieve werksfeer en het zorgen voor verbinding en werkplezier. Een van de manieren waarop we dit doen, is door het vieren van speciale gelegenheden, en Sinterklaas is daarbij geen uitzondering! In dit blog delen we enkele sprankelende werkvormen waarmee je de komende dagen jouw collega's kunt verrassen en een onvergetelijke viering van Sinterklaas op de werkvloer kunt organiseren.
In de wereld van vergaderingen en bijeenkomsten is er soms behoefte aan iemand die de touwtjes in handen neemt, vooral als je als team of leidinggevende niet in de spagaat van het managen van het proces en inhoudelijk bijdragen terecht wilt komen. In zulke situaties is het waardevol, zo niet noodzakelijk, om een professionele facilitator in te schakelen. Faciliteren is een speciale vaardigheid en kan aanzienlijk bijdragen aan het soepel verlopen van vergaderingen en bijeenkomsten. In dit blog leggen we uit wat de rol van een facilitator nu precies inhoudt en waarom het zo belangrijk is.
Het gebruik van duurzame materialen tijdens vergaderingen en brainstormbijeenkomsten kan ons helpen om de ecologische voetafdruk te verkleinen en bij te dragen aan een meer milieubewuste aanpak. Bij studio stapelgoed hebben we daarom de afgelopen tijd kritisch gekeken naar alle spullen die we gebruiken en naar hoe we onze sessies organiseren. En nu doen we een aantal dingen echt anders. In dit blog delen we onze tips met je. Want door duurzaamheid te integreren in je facilitatorrol, kun je een positieve impact hebben op het milieu en tegelijkertijd ook weer jouw deelnemers inspireren om bewuster om te gaan met materialen tijdens bijeenkomsten en evenementen.