Design thinking: uitgelegd in 5 stappen

Innovatie speelt in organisaties een steeds grotere rol. Voor innovatie heb je veel nieuwe ideeën nodig. Design thinking – oftewel ontwerp-denken – kan daarbij helpen. Het is een andere manier van denken. Een creatief proces, gericht op het begrijpen van en inleven in gebruikers, om zo passende oplossingen te vinden voor complexe problemen. In dit blog leggen we je in een paar eenvoudige stappen uit hoe de design thinking methode werkt.


Grondlegger van design thinking
Het was de Amerikaans psycholoog en socioloog Herbert Simon die in 1969 de basis legde voor design thinking. Maar deze ontwerpmethode kreeg pas echt een vlucht toen wetenschappers van de Stanford University het vijf stappen proces van design thinking ontwikkelden. Deze stappen werden populair door Tim Brown van IDEO, doordat hij ze uitvoerig toelichtte in zijn bestseller ‘Change by Design‘. 

Design thinking methode: 5 stappen
Door de jaren heen zijn er veel varianten van de design thinking methodiek ontwikkeld. Ze zijn echter allemaal gebaseerd op de principes zoals Simon die in 1969 benoemde. Hieronder vind je de 5 basisstappen voor design thinking:

Stap 1. Leef je in
Het design thinking proces start met het begrijpen wat de behoefte is van de betrokkenen, zoals de opdrachtgever, klanten of medewerkers. Het is de bedoeling dat je tijdens deze stap zoveel mogelijk informatie over hen verzameld, zodat je de wensen en doelen gaat begrijpen. Alle verzamelde gegevens kunnen helpen om het probleem onder woorden te brengen. Dit betekent dat er veel veldonderzoek nodig is. Bijvoorbeeld door middel van reviews, interviews, panels of enquêtes. Door goed te observeren kom je erachter wat de gebruikers bezighoudt, wat zij van een product vinden, hoe zij het gebruiken, wat hun ervaringen zijn en wat hen motiveert. 

Stap 2. Definieer het probleem
Het definieer-stadium gaat over het creëren van een probleemstelling, waarbij de gebruikers centraal staan. Want tijdens stap 1 heb je veel informatie verzameld. Nu is het tijd om deze informatie te analyseren. Welke moeilijkheden of frustraties komen je gebruikers tegen? Heb je patronen in hun gedrag ontdekt? Door de behoeftes en inzichten van de gebruiker te combineren, kun je een probleemstelling formuleren. Een goede probleemstelling: zorgt voor focus en kaders van het probleem; inspireert het team; vormt criteria voor het kiezen van een passend idee; verwoordt de gedachten en gevoelens van de gebruikers; is concreet en niet te breed. Je kunt in deze fase bijvoorbeeld gebruik van customer journey mapping en gebruikersprofielen. 

Stap 3. Genereer zoveel mogelijk ideeën 
Nu je een solide basis hebt – het gebruikersonderzoek en een helder gedefinieerd probleem – is het tijd om creatief te worden. De design thinking methode gaat er vanuit dat er zoveel mogelijk nieuwe ideeën in overweging worden genomen. Het probleem wordt daarbij vanuit verschillende invalshoeken bekeken. Het gaat in deze fase om de kwantiteit en niet om de kwaliteit van de ideeën. Dus ook voor de hand liggende ideeën of oplossingen die in het verleden zijn geopperd mogen in deze fase weer op tafel worden gelegd. Er zijn veel werkvormen die je voor de ideegeneratie kunt gebruiken, van brainstormen en mindmappen tot alternatieve technieken die je uitdagen tot creatief denken.

Stap 4. Prototype maken
Deze stap is gericht op het vertalen van je ideeën in echte producten. Bij de design thinking methode krijgt ieder idee een kans en wordt er naar alle voor- en nadelen gekeken. Ook de ideeën die in eerste instantie niet zo krachtig en goed leken, worden tegen het licht gehouden. De meest veelbelovende resultaten worden zo zichtbaar. Want het gaat vaak om een klein aantal ideeën dat een goede kans van slagen heeft. Met die ideeën kun je in stap 4 gaan experimenteren. Een prototype is een ‘uitgekleed’ product, specifieke gemaakt om ideeën te testen, goed te keuren, verbeteren, herontwerpen of weg te doen. Je kunt simpele maar prachtige prototypes maken met papier en stiften, lego of andere creatieve materialen.

Stap 5. Testen
Met een gereed prototype ben je nu in staat om je oplossing te testen met gebruikers, om te ontdekken of het de probleemstelling oplost. De prototypes worden gedeeld en getest binnen het eigen team, eventuele andere afdelingen en vooral bij de gebruiker. Met feedback kun je het prototype herontwerpen of zelfs het probleem bijstellen indien nodig. Vaak zal deze stap je terugleiden naar een vorige fase. In deze experimentele fase gaat het erom de best mogelijke oplossing te identificeren. Keer op keer wordt er geëvalueerd en worden de prototypes verbeterd, op basis van ervaringen van de gebruikers. 

Is het een lineair proces?
Nee hoor, in de praktijk worden de 5 stappen op een flexibele en niet-lineaire wijze uitgevoerd. Om tot een goed resultaat te komen worden bovenstaande stappen herhaald tot er een resultaat is dat ook echt de vraag van je doelgroep beantwoord. 100% oplossingsgericht! Meer dan één fase kan gelijktijdig door verschillende groepen binnen het ontwerpteam worden uitgevoerd. Ook kunnen de designers tijdens het hele project informatie en prototypen verzamelen om hun ideeën tot leven te brengen en de probleemoplossingen te visualiseren. Resultaten uit de testfase kunnen bovendien nieuwe inzichten van gebruikers onthullen. Wat weer kan leiden tot de ontwikkeling van nieuwe prototypes. 

Design thinking is daarom een iteratief proces. Je maakt verschillende iteraties (rondes) door totdat het idee goed genoeg is waarbij met behulp van creatieve technieken wordt gewerkt aan oplossingen die aansluiten bij de behoefte van de gebruiker.

Als er eenmaal voor een prototype is gekozen, dan is het belangrijk om de juiste stakeholders te betrekken bij de realisatie. Tijdens de implementatie is een heldere taakverdeling van groot belang. 


Altijd op de hoogte zijn van de nieuwste stapelgoed blogs? Volg ons via LinkedIn
door studio stapelgoed 27 oktober 2025
We kennen de kracht van een goede brainstorm. Deze begeleiden wij met Studio Stapelgoed met regelmaat. Het gaat hier niet alleen gaat om de sticky notes, de mooie formats, de stiften en de dot stickers. Het begint allemaal met de vraag die wij onze deelnemers stellen. Een “Hoe kunnen we…-vraag” (HKW-vraag) is een klein
door studio stapelgoed 20 oktober 2025
Hoe zorg je dat AI niet het creatieve proces overneemt, maar juist versterkt? Bij studio stapelgoed geloven we dat technologie pas waarde krijgt als het samenkomt met mensenwerk. Met verbeelding, verbinding en eigenaarschap. In dit blog laten we zien hoe die balans eruit kan zien, en hoe je dat praktisch inzet in jouw
door studio stapelgoed 13 oktober 2025
In de sessies die wij begeleiden, zien we hoe waardevol het is om samen in één ruimte te zijn. De stiften op tafel, de energie in de groep, het tekenen en denken tegelijk – het maakt dat ideeën gaan leven. Tegelijkertijd merken we ook iets anders: teams hebben steeds vaker behoefte aan rust en flexibiliteit.
door studio stapelgoed 5 oktober 2025
Een nieuwe organisatiestrategie vraagt meer dan rationele analyse. Het vraagt verbeeldingskracht: samen durven kijken voorbij de bestaande werkelijkheid en ontdekken hoe de toekomst eruit kan zien. Om dit proces op gang te brengen, gebruiken we bij studio stapelgoed de werkvorm 'De Strategische Toekomstwandeling'.
door studio stapelgoed 29 september 2025
Wil je een goede start van je bijeenkomst, training of workshop? Dan zijn ijsbrekers en energizers ideaal. Maar vaak voelen de klassieke rondjes of ongemakkelijke spelletjes juist geforceerd. Deelnemers worden er zenuwachtig van of zuchten diep bij het zoveelste voorstelrondje. Gelukkig kan het anders.
door studio stapelgoed 22 september 2025
AI is niet meer weg te denken uit ons dagelijks werk. Toch zien veel mensen het nog vooral als een praktische tool: een hulpmiddel om teksten te schrijven of data te analyseren. Bij studio stapelgoed gebruiken we AI liever als een creatieve bondgenoot – een onverwachte deelnemer aan tafel die nieuwe perspectieven breng
door studio stapelgoed 15 september 2025
Iedere sessiebegeleider kent het: je hebt een groep enthousiast aan het werk, maar één deelnemer doet niet mee. Soms zie je het meteen – armen over elkaar, een gesloten houding, kritische opmerkingen. Soms merk je het subtieler: iemand haakt af, werkt half mee of houdt zich stil. Wat je ook doet, het heeft effect op de
door studio stapelgoed 8 september 2025
Werkvormen zijn het hart van onze sessies bij studio stapelgoed. Ze helpen om mensen in beweging te brengen, complexe vraagstukken hanteerbaar te maken en verbeeldingskracht te stimuleren. Maar niet iedere werkvorm past in iedere context. Soms voelt een oefening te speels, te ongemakkelijk of te kunstmatig. Hoe weet je
door studio stapelgoed 1 september 2025
Bij studio stapelgoed zien we verbeeldingskracht als een strategisch instrument. Het is de sleutel tot innovatie, verandering en samenwerking, omdat het mensen in staat stelt om voorbij bestaande kaders te denken. In onze sessies zetten we verbeeldingskracht bewust en doelgericht in om creativiteit te versterken en opl
Creatief leiderschap vraagt om visie, lef en verbeeldingskracht — maar minstens zo belangrijk is het
door info 23 juni 2025
Creatief leiderschap vraagt om visie, lef en verbeeldingskracht — maar minstens zo belangrijk is het vermogen om je eigen grenzen te herkennen, te stellen én soms te doorbreken. Want hoe weet je eigenlijk wanneer je nog in beweging bent, en wanneer je jezelf voorbij rent?